دهل Dohole
دهل Dohole یکی از سازهای کوبه ای موسیقی است که طبلی بزرگ و دورویهای که هر دو طرف آن پوستی از گاو یا گاومیش دارد.
ساختار دهل:
دهل Dohole متشکل است از استوانه کوتاهی که از جنس پوب که قطر دایره آن حدود یک متر و ارتفاع آن 25 تا 30 سانتیمتر است. بر دو سطح دایره ای شکل جانبی آن پوست کشیده شده است. بر دو نقطه از بدنه استوانه دو انتهای تسمه ثابت شده که نوازنده هنگام نواختن آن را به گردن می اندازد. به این ترتیب دهل در جلوی سینه و شکم او طوری قرار می گیرد. سطوح پوست دار در جوانب راست و چپ واقع شوند.
نحوه نواختن دهل Dohole
دهل را از یک طرف با چوب کلفتی به نام چنگال و از یک طرف با چوب باریکتری به نام دیرک می نوازند. البته در نواحی جنوبی ایران مانند هرمزگان و اطراف آن دهل را با دو دست مینوازند.
در سیستان و بلوچستان و خراسان دهل را به کمک یک دست که به دو انگشت آن دو قطعه چوب نسبتاً بلند بطول حدوداً ده سانتیمتر بسته شده و در دست دیگر به کمک یک چوب قوس دار مخصوص می نوازند.گاهی به جای استفاده از چوگان و ترکه، آن را با دست می نوازند. به ویژه اگر اجرا در مکان سربسته باشد. دهل غالباً در کنار دو ساز سرنا و کرنا مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع دهل:
دهل های رایج در کردستان اندازه ای متوسط دارند. نمونه دهل بختیاری کوچک تر از آن است. در برخی مناطق مانند سیستان هم، کاسه دهل در مقایسه با سایر نقاط ایران عمق زیادی دارد. در جنوب ایران گونههای زیادی از دهل وجود دارد مانند پیپه، جفه، پونکه و تویری.
جنس ومواد بکاررفته در ساختمان دهل Dohole سیستانی :
بدنه: چوب جنگلی (کنده خالی شده یکپارچه) یا فلز (بشکه) که بسیار کم کاربرد است.
پوست: سمت راست که محل برخورد چوب دهل است از پوست بُز نَر یا بُز لاغر و سمت چپ که محل برخورد نَلوک هاست از پوست کُرّه بز یا بُز چاق.
طناب: نخ.
مضراب دهل: چوب جنگلی یا چوپ گز یکی از معروف ترین دهل و سرنا زن زابل آقای حبیب الله قادر آتشگر می باشد.
بدون نظر با 446 بازدید