ساکسوفون saxophone

ساکسوفون saxophone ساکسوفون جزو سازهای بادی چوبیِ تک‌زبانه است که معمولاً از جنس برنج است و یک  قمیش دارد. ساکسوفون نیز سوراخ‌هایی دارد که نوازنده از طریق مکانیزمِ کلیدی آن‌ها را می‌بندد. وقتی که نوازنده کلیدی را فشار می‌دهد یا کلید را رها می‌کند، به ترتیب صفحه ای روی سوراخ‌ها قرار می‌گیرد یا صفحه از روی سوراخ برداشته می‌شود.

این ساز را آدولف ساکس در دههٔ ۱۸۴۰ اختراع کرد و به نام او «ساکسوفون» نام گرفت. آقای ساکس، ساکسوفون را در تاریخ ۲۸ ژوئن سال ۱۸۴۶ در دو گروه که هر کدام شامل ۷ ساز می‌شد به ثبت رساند. هر گروه شامل سازهایی در ابعاد مختلف جهت حمل بود.

انواع ساکسوفون:

ساکسوفون انواعی مانند ساکسوفون سوپرانو، ساکسوفون آلتو و ساکسوفون تنور دارد، که تفاوت آن‌ها در دامنهٔ صداییِ آنهاست. از این ساز در ارکستر و دستهٔ موزیک نظامی و موسیقی جاز و عامه پسند استفاده میشود.

جنس ساکسوفون:

بسیاری از ساکسیفون‌ها در گذشته و حال حاضر از فلز برنج ساخته شده‌اند ولی با این وجود ساکسیفون‌ها به عنوان سازهای بادی چوبی در نظر گرفته می‌شوند، بطوریکه برخلاف سازهای برنجی که صدا توسط لب‌های نوازنده در مقابل دهانه تولید می‌شود در ساز ساکسیفون نوسان کردن زبانه (قمیش) باعث این امر می‌گردد.

برنج آلیاژی متشکل از فلزات مس، قلع، نیکل و روی است. رایج‌ترین برنج مورد استفاده در ساخت ساکسیفون دارای ۷۰ درصد مس و ۳۰ درصد روی است. دیگر انواع آن شامل برنج طلایی و برنج نقره‌ای است که نسبت‌های این فلزات در این آلیاژها متفاوت است. برخی سازندگان سفارشی برای قسمت‌های مختلف ساکسیفون از آلیاژهای ویژه استفاده می‌کنند. مقادیر کمی آرسنیک یا فسفر نیز ممکن است به برنج اضافه شود تا استفاده از برنج را در ساخت لوله‌های برنجی راحت‌تر سازد.

ساکسیفون در موسیقی جاز:

در سال ۱۹۱۴ ساکسیفون وارد دنیای جاز شد. اولین حضور ساکسیفون در موسیقی جاز احتمالا خارج از نیو اورلئان بوده است، جایی در کانزاس سیتی یا اوهایو. دراین زمان، ۷۵ سال از اختراع ساکسیفون گذشته بود و این ساز در ایالات متحده شناخته شده بود. ساکسیفون در آن زمان جایگاه ویژه‌ای در گروه موسیقی نظامی آهنگساز نامی آمریکایی John Philip Sousa داشت. هم‌چنین ساکسیفون، ساز ثابت گروه‌های موسقی پولکا *در سراسر ایالات متحده بود.
پولکا در دهه ۸۰ وارد آمریکا شد، درست همان زمانی که ساکسیفون هم وارد آمریکا شد. به طور خلاصه می‌توان گفت که قبل از ابداع موسیقی جاز، در ایالات متحده، ارکسترهای سمفونیک، ارکسترهای بادی، گروه‌های موسیقی پولکا و گروه‌های موسیقی نظامی وجود داشتند که ساکسیفون در آن‌ها حضور داشت. وقتی جاز در آمریکا بروز کرد، از همان سازهایی که پیشتر در آمریکا معمول و رایج شده بودند، بهره گرفت و ساکسیفون یکی از آن‌‌ها بود.

با وجود آنکه اهنگسازان متاخر مانند راول، دبوسی و استراوینسکی آن را وارد ارکستر کردند آما هنوز ساکسیفون از سازهای اصلی ارکستر سنفونیک محسوب نمی شود.

نوازندگان ساکسوفون:

کلمن هاوکینز، فائوستی پپتی،چارلی پارکر،کنی جی و…. از نوازندگان معروف این ساز میباشند.