ترمین Theremin

ترمین Theremin در سال ۱۹۱۹ توسط لئون ترمین فیزیکدان روسی اختراع شد.امروزه این ساز منحصر به فرد بسیار مورد توجه هنرمندان قرار گرفته‌است.

ترمین Theremin  بدون لمس شدن نواخته می‌شود. صدا توسط دو نوسان ساز به وجود می‌آید که با هم به ارتعاش در می‌آیند. یکی از نوسان سازها در فرکانسی با طیفی بالاتر از حد شنوایی انسان عمل می‌کند. فرکانس‌های نوسان ساز دیگر با ورود دست به میدان مغناطیسی تغییر می‌کند.

طرز کار ترمین

ضرباهنگ فرکانس که تفاوت میان فرکانس‌های دو نوسان ساز است، صدایی است که می‌شنویم.
زمانی که ترمین روشن می‌شود، یک میدان مغناطیسی اطراف ساز را فرا می‌گیرد و زمانی که دست نوازنده به این میدان وارد می‌شود، تغییراتی در فرکانس و حجم صدا ایجاد می‌شود.

دو آنتن از بدنه ترمین خارج شده‌اند که یکی کنترل‌کننده فرکانس صدا (pitch) و دیگری کنترل‌کننده حجم و مقدار آن است. زمانی که دست نوازنده به سمت آنتن عمودی حرکت می‌کند، صدا زیرتر و ریزتر می‌شود. نزدیک کردن دست به آنتن افقی سبب کم شدن بلندی صدای ساز می‌شود.

از آنجایی که هیچ تماس فیزیکی بین ساز و نوازنده وجود ندارد، نواختن ترمین به مهارت بالا و گوش موسیقی عالی نیاز دارد.

صدای ترمین در سینمای علمی تخیلی سالهای ۵۰، طرفداران بسیاری داشت و تبدیل به یکی از شاخصه‌های سینمای وحشت آن دوره شده‌است. فیلم طلسم شده ساخته آلفرد هیچکاک و تعطیلات از دست رفته از فیلم‌های مشهوری هستند که موسیقی آن‌ها با ترمین نواخته شده‌است.

اولین نوازنده ایرانی ترمین ، پرهام فزایی است که در مستند ترمین با او همراه می شوید.
در ایران داریوش آذر در اولین تک‌آهنگ از اولین آلبوم مستقل خود به نام «آبی خاکستری» از ساز ترمین به عنوان هدایتگر اصلی لایه ملودی آهنگ استفاده کرده‌است.

همچنین استفاده از آن توسط گروه‌هایی چون Led Zeppelin و Radiohead موجب تجدید حیات این ساز شد. خانم لیدیا کاوینا آخرین شاگرد ترمین و یکی از خواهرزاده‌های او است. در حال حاضر یک نوازنده ترمین کلاسیک بسیار مشهور است.